روزه مکروهروزههای مکروه سه قسم‌اند که در زیر می‌آید. ۱ - روزه‌های مکروه۱)روزه روز عاشورا؛ ۲) روزه مستحبی میهمان بدون اجازه میزبان؛ ۳) روزه فرزند بدون اجازه پدر و مادر و در صورت نهی آن‌ها، احتیاط آن است که ترک شود. امام خمینی در تحریرالوسیله در این باره می‌نویسد: روزه‌های مکروه عبارت‌اند از: روزه مستحبی میهمان بدون اذن میزبان و همچنین با نهی او که احتیاط (مستحب) ترک روزه است، حتی درصورتی‌که اذن نگرفته باشد. و روزه مستحبی فرزند، بدون اذن پدرش اگر اسباب اذیّت پدر - به‌خاطر محبت به فرزندش - نشود. و اگر نهی کند، احتیاط نباید ترک شود، اگرچه باعث اذیّت پدر هم نباشد و همچنین است منع مادر. و بنابر احتیاط (واجب) این حکم درباره فرزند هرچند پایین برود (نوه و نبیره) و پدر هرچند بالا برود (جد، جد پدر) جریان دارد، بلکه بهتر است اذن مادر نیز مراعات شود. و کسی که روزه او را برای خواندن دعاهای عرفه و اشتغال به آن ضعیف و بی‌حال می‌گرداند بهتر است روز عرفه را روزه نگیرد. و همچنین اگر احتمال بدهد که آن روز عید باشد، بهتر است روزه نگیرد، اما مکروه بودن - حتی به معنای مصطلح آن در عبادات - نسبت به روزه این دو (روز عرفه، با ضعف از دعا یا احتمال عید) ظاهراً ثابت نباشد.» ۲ - مراد از کراهت روزهصاحب عروه کراهت روزه در موارد گفته شده را «بمعنی قلة الثواب» دانسته است لیکن امام خمینی در حاشیه بر آن افزوده است: «او بمعنی انطباق عنوان مرجوح علیه تکون مرجوحیّته اهمّ من رجحان الصوم، او بمعنی المزاحمة لما هو افضل منه.» بنابراین به نظر امام خمینی معنی کراهت روزه منحصر به کم بودن ثواب نیست بلکه گاه به این معنی است که بر روزه یک عنوان مرجوح منطبق می‌گردد که ملاحظه جانب آن از رجحان روزه با اهمیت‌تر است و یا به جهت تزاحم روزه با امری است که از آن افضل است. مثلاً روزه گرفتن در روز عاشورا انطباق پیدا کرده است با عنوان همسویی با دشمنان ولی خدا حضرت اباعبدالله الحسین (علیه‌السلام) که به شکرانه قتل او در این روز روزه می‌گیرند. پس ملاحظه مرجوحیت هم داستانی با آنان و گریز از آن (روزه نگرفتن) از رجحان روزه گرفتن اهمیت بیشتری دارد. ۳ - پانویس۴ - منبع• کتاب آشنایی با ابواب فقه، ص۵۶. • ساعدی، محمد، (مدرس حوزه و پژوهشگر) ، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی |